گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
جلد پنجم
شخصیت زن







شخصیت انسانی، در وجود خود انسان
آنچه که در وجود انسان است و در همه جا همراه اوست، در خواب، بیدراي، سلامتی، مریضی، پیري، جوانی و... خواه مثبت باشد
خواه منفی، از انسان جدا شدنی نیست. و معمولًا شخصیت ها را در مثبتها بکار می برند. اگر شخصیت را ما، به صفات و ملکات و
اخلاق انسانی بدانیم و آن ارزش هاي والاي روحی و معنوي که در هر کدام از زن و مرد هست. اگر شخصیت را به مقاومت و صبر
و قدرت مقابله با حوادث و تسلیم نشدن در مقابل مشکلات و فائق آمدن بر مصائب و حوادث ناگوار در رسیدن به هدفهاي بلند و
بزرگواري و عفو و گذشت و سخاوت و حلم و بردباري و وقار و متانت و دوراندیشی و حُجب و حیا و روح مهربانی و رأفت و
امثال اینها که همه صفات والاي انسانی است. بدانیم هم مرد و هم زن می تواند این خصائص و اوصاف پسندیده را کسب نماید. از
نظر اسلام، شخصیت انسانی در وجود زن و مرد، به لحاظ قوه و فعل، یکسان می باشند. با این حساب اگر نگاه کنیم می بینیم
حجاب، نه نتها شخصیت زن را پایین نمی آورد، بلکه شخصیت زن را به مراتب بالا می برد و آن را مضاعف میکند. براي انکه زن،
با بی حجایی، در یک ورطه اي می افتد که ارزشهاي انسانی را، یکی پس از دیگري از دست می دهد.
حجاب و افزایش شخصیت زن
صفحه 54 از 70
بطور کلی اشیایی که در همه جایافت می شود و دسترسی به آن به آسانی صورت می گیرد از ارزش کمتري برخوردار است. از
طرفی بشر همواره اشیاء ذیقیمت خود را از دسترس دیگران دور نگاه داشته و به شیوه اي خاص از آن مراقبت نموده است بطور مثال
براي طلا و جواهرات، گاوصندوقهاي مستحکمی بوجود آورد، که بدین وسیله آن را حفاظت می نماید. اسلام که زن را گوهر
گرانبهاي هستی و داراي شخصیت کامل انسانی می داند، حجاب را همچون صدف، بهترین وسیله براي حفظ و ثبات آن شخصیت
معرفی کرده است. آنان که زن را تشویق به آرایش و تزیین و نمایش زیباییهاي جسمی خود می نمایند، در حقیقت زن را فاقد
شخصیت و روح انسانی می شمارند. اسلام نه تنها زن را یک انسان کامل می داند، بلکه احترام به او را ملاك کرامت انسان معرفی
میکند. حضرت رسول(صلّی الله علیه و آله) می فرماید: ( ما اَکْرَمَ النَّساءِ اِلاّ الکَریمِ وَما اَهانُهُنَّ اِلّا اللئیم) 1 هرگز زنان راگرامی نمی
دارند مگرکریمان باکرامت و به آنان اهانت نمی کنند مگر لئیمان بی ارزش. کمال زن، در جلوه گري وخود نمائی و طنازي در
انظار عمومی است، یا در پوشش و عفاف؟ کدامیک، شخصیت زن را اعتلاء می بخشد وکدامیک، شخصیت او را تنزّل می دهد؟
اگر زن حجاب نداشته باشد، هر گونه توجهی که به او بشود، جنبه ي شهوانی دارد. و در نتیجه، ارزشهاي واقعی او هم فراموش می
گردد. درست نیست که استعدادها و ارزشهاي واقعی زنان، تحت الشعاع ظواهر جسمانی قرار گیرد و ظواهر جسمانی، ملاك و
معیار ارزش و شخصیت آنها گردد. ------------------------ 1. نهج الفصاحه، ص 318 . بی حجابی، ارزشهاي واقعی زن
را تحت الشعاع ظواهر جسمی اش می کند و او را فداي هرزه گی ها و طمع ها و آزمندیها می نماید. علوّ شخصیت زن در این است
که کمال همسري و کمال مادري و کمال اجتماعی را براي خود احراز کند. زنی که به لحاظ همسري، ناقص و به لحاظ مادري،
ناتوان و به لحاظ اجتماعی، ملعبه و بازیچه است از علوّ شخصیت بی بهره است.
مقایسه زن اروپایی با زن ایرانی مسلمان
ما باید زنهاي ایرانی که تربیت شده مکتب اسلام هستند را به دنیا معرفی کنیم تا الگو اسوه باشند براي زنهاي دنیا، هم از نظر
شوهرداري، مادري و صبر و مقاومت آنها در برابر مشکلات و ایثار و فداکاري در زندگی و... در مقابل آن زن غربی را می بینیم
که اگر شوهرش بیمار شود و دکتر او را جواب کرد، شوهر را رها می کند و می رود. و یا زنی که در اوایل ازدواج، ارتباط ناسالم
با دیگران پیدا می کند و بی مهري و بی وفایی، به شوهر نشان می دهد. یا زنی که در برابر ناملایمات زود از پا در می آید و گریه
و ناله اش بلند می شود، خودش را می بازد و تاب مقاومت در مقابل سختی هاي زندگی را ندارد... اما زن ایرانی و مؤمن، وقتی
شوهرش در زمان جنگ تحمیلی ایران و عراق به جبهه می رود. و بعضی ها در جنگ قطع نخاع می شوند و بر می گردند. زنها، با
همان وضعیت، تا پایان عمر به پاي آنها می نشینند و می سازند و مانند کوه استوار، در برابر مشکلات مقاومت و ایثارگري می
نمایند و در عین حال، یک کلمه که موجب رنجش شوهر، یا موجب دلسري و احساس ضعف باشد، بر زبان جاري نمی کنند. و با
کمال علاقه و وفاداري، به پاي این شوهر نشسته، می گویند راضی به رضاي خدا هستم و علی (علیه السّلام) می فرماید: ( اِیّاكَ
وَمُشاوِرَة النِّساءِ اِلاّ مَن جَرَبْتَ بِکَمالِ عَقْلِ) از مشورت با هر زنی بپرهیز، مگر با زنی که به تجربه نشان داده داراي اندیشه اي بلند
است. 1 پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) فرمود: (... کُلّ إمرأه صَبَرتَ عَلی زَوْجِها فیِ الشِّدَّةِ وَالرَّخاءِ وَکانَتْ مُطیعَۀ لَهُ وَلِأَمْرَة حَشرَها
الله تَعالی مَعَ إِمْرَأه أیُّوبَ(علیه السّلام)) هر زنی که براي شوهرش در سختی و آسانی (زندگی) صبر و شکیبایی ورزد و فرمانبردار او
و دستوراتش باشد، خداي بزرگ آن زن را با زن حضرت ایّوب(علیه السّلام) محشور می کند. باید زنان فداکار و وفادار معرفی
شوند تا مردهایی که دم از فرهنگ غرب می زنند قدر فرهنگ خودي را بدانند. و نمونه ي دیگر، زنانی که در پشت جبهه، فعالیت
می کردند و لباس براي رزمندگان تهیه می نمودند. غذا آماده می کردند، مجروحین جنگ را مداوا می نمودند و خیلی از زنان در
این راه یا مجروح و یا شهید شدند و یا زنانی که شوهر خود را در جنگ از دست دادند، اما محکم و استوار از کیان جمهوري
صفحه 55 از 70
اسلامی دفاع میکنند و پشتیبان این نظام اسلامی هستند. در مقابل، در جنگ جهانی دوم وقتی که آلمان شکست خورد و متفقین بر
آنجا مسلط شدند، زندگی به جوري وخیم شد که زنها، با یک دانه سیگار تسلیم می شدند! این زن اروپایی آلوده به شهوت
شخصیت باخته معتاد به سیگار که در زمان جنگ چون سیگار گیر نمی آمد، جز در دست سرباز متفقین، براي بدست آوردن یک
سیگار، پیشنهاد تسلیم شدن می کند!! و تسلیم می شود!! اما زن ایرانی که پسرش کشته شده، برادرش کشته شده، شوهرش کشته
شده، خانواده شهیدي است که چند تا شهید داده، مانند کوه استوار ایستادگی ---------------------------- 1. بحارالا
نوار، ج 13 ، ص 253 کنزا لفوائد. میکند و تسلیم افکار و اعمال دشمن داخلی و خارجی نمی شود. و در مسائل سیاسی مثل
تظاهرات، در راهپیماییهاي ایام اللّه و امثال اینها شرکت و در صحنه حاضر هستند. آیا به نطر شما آن زن، تربیت شده ي اروپا داراي
شخصیت است یا این زن پرورش یافته در مکتب اسلام؟ا آیا زن اروپایی که می رود هنرپیشه سینما می شود، یا آوازخوان... اینها
الگوي شخصیت هستند یا آنکه زنی که شوهرش، حتی در زمان غیر جنگ، ووقتی پیر می شود و از کار می افتد و یا بنایی است که
از روي داربست سقوط میکند و پایش می شکند، هیج اندوخته اي هم ندارد. این زن می رود رختشَویی می کند و مرد را اداره
میکند، بچه را مدرسه می برد، بزرگش میکند و با تمام عفت و با کمال مناعت و بزرگمنشی، کارهایش را انجام می دهد و زندگی
را اداره میکند! آري باید بیشتر توجه کنیم که اسلام چه شخصیتهایی را پرورده است. ما باید امروز به زنان خویش افتخار نماییم.
چه افتخاري بالاتر از این که زنان بزرگوار ما در مقابل رژیم ستمکار سابق و پس از سرکویی آن، در مقابل ابرقدرتها و وابستگان،
آنان در صف اول، ایستادگی و مقاومتی از خود نشان دادند که در هیچ عصري چنین مقاومتی و چنین شجاعتی از مردان ثبت نشده
است. مقاومت و فداکاري این زنان بزرگ در جنگ تحمیلی آنقدر اعجاب آمیز است که قلم و بیان از ذکر آن عاجز، بلکه شرمسار
است. مثلا ازدواج یک دختر جوان با یک پاسدار عزیز است که در جنگ، هر دو دست خود را از دست داده و از هر دو چشم
آسیب دیده بود. آن دختر شجاع با روحی بزرگ و سرشار از صفا و صمیمیت گفت: حال نتوانستم به جبهه بروم، بگذار با این
ازدواج دین خود را به انقلاب و به دینم ادا کرده باشم. عظمت روحانی این صحنه و ارزش انسانی و نغمه هاي الهی آنان را
نویسندگان، شاعران، گویندگان، نقاشان، هنر پیشگان، عارفان، فیلسوفان، فقیهان و هر کس را که شماها فرض کنید، نمی توانند
ییان و یا ترسیم کنند و فداکاري و خداجویی و معنویت این دختر بزرگ را هیچ نمی تواند با معیارهاي رایج ارزیاي کند. 1
حفظ هویت زنانه و مردانه در پوشش
یکی از مسایلی که اسلام آن را لازم دانسته، استقلال شخصیت در جنسیت است. اسلام می خواهد زن طبق خصوصیات و خلقیات
زنانگی خود رفتارکند و مرد هم طبق خلقیات مردانگی خود زندگی کند تا هماهنگی نظام خلقت از تعادل خود خارج نگردد. اگر
زنان رفتار مردانه داشته باشند و مردان احساس زنانگی نمایند مسیر زندگی انسانی در هم آمیخته خواهد شد و بی ثباتی در زندگی
بشر حاکم خواهد گردید. زن از زن بودن خود نباید احساس حقارت کند و خود را به مرد مُتشبه کند و مرد از مرد بودن خود نباید
احساس بیگانگی کند و خود را به شکل زنان درآورد. در این صورت هر کس از وظیفه خود شانه خالی خواهد کرد و نظام خلقت
از گردونه خود خارج خواهد شد. امام باقر(علیه السّلام) از رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) نقل فرموده اند: ( فی حَدیثِ لَعَنَ اللّه...
المُتِشَ بِّهینَ مِنَ الرِّجالِ بِالنِّساءِ وَالمُتَشَّبِّهات مِنَ النِّساءِ بِالرِّجالِ) 2 خداوند لعنت کند مردانی را که خود را به زنان شبیه می کنند و
زنانی که خود را به شکل مردان می سازند. امام صا دق (علیه السّلام) فرمود: ------------------------ ا . صحیفه نور، ج
127 ، اما خمینی(قدّس سرّه) 2. وسایل الشیعه، ج 12 ، کتاب التجارة، ابواب ما یکتسب به، باب 87 ( کانَ رَسُولُ الهَ - 16 ، ص 126
یَرجر الرِّجلِ أن تَیَشَ بَّه بالنَّساءِ وَیَنهی المَرأَةِ ان تَتَشَبّه بِالرِّجالِ فی لِباسِها) 1 پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و اله) مردان را از همانند سازي
در لباس به زنان و زنان را در همانند سازي به مردان منع می کردند.
صفحه 56 از 70
رنگ لباس و جنس لباس
امام صا دق (علیه السّلام) می فرماید: پیامبر (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: ( اَلبِسُوا البَیّاضِ فَاِنَّهُ أَطْیَبُ وَأَطْیَبُ وَأَطْهَرُ) 2 که لباس
سفید بپوشبد زیرا از لحاظ پاکیزگی بهتر وتمیزتر است. امام صادق (علیه السّلام) فرمودند: ( لا تَصلّ فی (السّواد) فَاِنَّها لِباسُ اَهْلِ
النّارِ) 3 در لباس سیاه نماز نخوانیدزیرا که لباس اهل جهنم است. امام صادق (علیه السّلام) فرمودند: ) یَکره فی( السّواد اِلّا فی ثَلاثَۀَ
اَلْخُفَّ والعَمامَۀ وَالکِساء) 4 لباس سیاه مکروه است مکر در خف، عمامه و عبا بنابراین، چادر سیاه براي زنان و عباي مشکی براي
مردان مکروه نمی باشد. قرآن لباس بهشتیان را سبز ذکر می کند: ( وَیَلْبِسُونَ ثِیاباً خَضْ راً مِنْ سُنْدُسِ وَاشَیرِقَ) 5 در بهشت لباسهاي
سبز حریر و دیبا بر تن مؤمنان پوشیده می شود. و همچنین خداوند خبر می دهد که پارچه اي از دیبا به رنگ سبز بر دوش بهشتیان
2. وسایل الشیعه، ج 3 . انداخته می شود. ----------------------- ا. وسایل الشیعه، ج 2، ابو اب احکام الملابس، باب 13
4. وسایل الشیعه، ج 3 باب 19 ، (خف نوعی پوتین نازك چرمین است که در زمان قدیم . 3. وسایل الشیعه، ج 3 باب 20 باب 014
می پوشیده اند) 5. کهف، آیه 31 . ( عالیهِم ثِیاب سُنْدُسِ خَضرٌ وَاستَبرَقٌ ) 1 بر روي آنها لباس از دیباي سبز، حربر انداخته می شود.
با توجه به احادیث بالا می بینیم در مورد لباس و رنگ، لباس صحبت می کند. بیشتر روي پوشش است نه لخت و عریان بودن.
زنان نمونه صدر اسلام
حضرت خدیجه (علیها السّلام) که همه اموالش را در راه اسلام و آزادي انسانها می بخشد، نمونه ي دیگر خانم زینب (علیها
السّلام) است که بعد از امام حسین آن قیام عظیم را دارد، کشتی طوفان زده کربلا را به ساحل پیروزي می رساند. با صبر عظیمش
آن نقش سازنده و ارزنده را ایفا می کند و با قدرت و شجاعت خطبه هاي جامع و جالبی ایراد می کند که سد استبداد را می
شکند. شخصیت گسترده زهراي مرضیه(علیها السّلام) همه جا آشکار است، نقش فاطمه (علیها السّلام) در خلافت عادلانه و بحق
حضرت علی(علیه السّلام)، زیرا کسی که با علم و حکمت و بینش وسیع سیاسی، طی خطبه مفصل و قرّائی در مسجد مدینه مسئله
زمامداري و نقش حکومت و خلافت عدل اسلامی را ترسیم نموده حضرت زهرا بود. نقش فاطمه(علیها السّلام) در جنگ صفین
نهروان و جمل در چهره امام حسن مجتبی(علیه السّلام) و علی (علیه السّلام) نمایان است. در کربلا نقش قهرمانانه فاطمه اطهر در
چهره ي حضرت حسین (علیه السّلام) آشکار است. در کربلا و کوفه و تا شام و مدینه نقش حکیمانه حضرت زهرا(علیها السّلام) در
چهره خانم زینب، متجلی است و نقش حضرتش حتی در حرکت پیامبر اکرم پیداست. او ام ابیها است، مادر پدرش، نه مادري که
او را زائیده، بلکه ریشه خاندان ----------------------- 01 انسان، آیه 21 رسالت است. محور اصلی است. در روایت
حدیث کساء سؤال می شود کیانند این پنج تن، ندا می رسد فاطمه است و پدر فاطمه، فاطمه است و شوهر فاطمه، فاطمه است و دو
فرزند فاطمه. ( فَقالَ عَزَّوَجلٌ هُم اهلُ بَیْتِ النُبَوَّة وَمَعدِنُ الرّسالَۀ هُمْ فاطِمَۀ وَاَبُوها وَوبَعْلُها وَبَنُو ها) پس خداوند عزوجل فرمود آنها
هستند اهل بیت پیغمبر و مرکز رسالت، ایشانند فاطمه و پدر او و شوهر او و فرزندان او. نقش مقدس فاطمه(علیها السّلام)از چهره ي
ملکوتی رهبر کبیر انقلاب متجلی می کند. زیرا کسی که از ولایت و رهبري حمایت کرد و فرمود حکومت امت مسلمان باید تحت
ولایت و رهبري اداره شود فاطمه سلام اللُّه علیها بود. آري چهره زهرا از زنان شهیده اي که براي اعتلاي اسلام عزیز جان خود را
نثار کردند، چهره ي فاطمه(علیها السّلام) در مادرانی که فرزندانشان را به اسلام هدیه نمودند. نقش فاطمه(علیها السّلام) در چهره
زنانی که همسرانشان را براي دفاع از اسلام به جبهه فرستادند و نقش فاطمه(علیها السّلام)در زنهایی که با افتخار از شهادت پدر،
همسر و فرزندانشان استقبال کردند. آري نقش سازنده و زیباي آن حضرت در همه قهرمانیها، شجاعتها، کرامت، رشادتها... متبلور
است. همچنین زنان شجاع و رشید در زمان حضرت رسول(صلّی الله علیه و آله) بودندکه با حفظ حجاب اسلامی، همچون مرد در
صفحه 57 از 70
جبهه هاي جنگ با دشمن پیکار و ستیز می کردند. براي پاکسازي جامعه چه بایدکرد؟ براي پاکسازي جامعه، نخست باید به پاکی
دلها، پرداخت و با برنامه هاي زیربنایی و تعلیم و تربیت و آموزش ایمان و ارزشهاي والا، اساس تقوا و طهارت را در جانها و روانها،
مستحکم نمود که در آن صورت نیازي به اعمال فشار نبوده، مرد و زن خود، راه خویش را انتخاب می کنند. رهبر کبیر انقلاب امام
خمینی در مورد حجاب و پوشش زنان و شهادت طلبی آنها چنین فرمودند: زنان در انتخاب فعالیت و سرنوشت و همچنین پوشش
خود، با رعایت موازینی آزادند. و تجربه ي کنونی فعالیتهاي ضد رژیم شاه نشان داده است که زنان بیش از پیش آزادي خود را در
پوششی که اسلام می گوید یافته اند. 1 ملتی که بانوانش در صف مقدم براي پیشبرد مقاصد اسلامی هست، آسیب نخواهد دید.
ملتی که بانوانش در میدانهاي جنگ با ابرقدرتها و با مواجه شدن با قواي شیطانی قبل از مردها در این میدانها حاضر شده اند، پیروز
خواهد شد. ملتی که شهید در راه اسلام، هم از بانوان دارد و هم از مردها و شهادت را هم بانوان طلب میکنند و هم مردها آسیب
نخواهد دید. 2 و همچنین در مورد شجاعت زنان فرمود: من از شجاعتهاي زنان ایران و قم و سایر شهرها احساس غرور می کنم. شما
زنان دلیر در این پیروزي پیش قدم بودید و هستید شما مردان را تشییع کردید. ما همگی مرهون شجاعتهاي شما زنان شیر دل
هستیم. 3 جهان آرائی، اي زن جوان بخت و جهان آرایی اي زن جمال و زینت دنیایی اي زن صدف خانه است و صاحبخانه غوّاص
تو در آن گوهر یکتایی اي زن تو یکتا گوهري در درج خانه وز آن بهتر که گوهر زایی اي زن -------------------------
1.صحیفه نور، ج 5، ص 153 نعیم زندگی را باتو بینم همانا نور چشم . 1.صحیفه نور، ج 2، ص 2592 . صحیفه نور، ج 13 ، ص 31 -
مایی اي زن بغلتد اشک انجم، چون بر طفل تو چشم از خواب خوش بگشایی اي زن طبایع گاه، لطف و گاه قهرند تو لطف از فرق
سر تا پایی اي زن بهشت واقعی جایی است کز مهر تو با فروزندگان آنجایی اي زن تواضع را چو خیزي پیش شوهر همایون شاخه
ي طوبایی اي زن دریغا گر تو با این هوش و ادراك به جهل از این فزونتر پایی اي زن 1 فاطمه(علیها السّلام) الگوي زنان عالم انسان
از نظر روانی طالب شخصیتی است که او را الگوي خویش قرار داده و در اعمال و افکارش از او تبعیت نماید شاید اسطوره سازي
در افسانه ها و ملتها نیز از همین روحیه ناشی می گردد. در پاسخ به این نیاز روانی خداوند براي انسانیت الگو معرفی می کند. ( لَقَدْ
کانَ لَکُمْ رَسُولِ الله اَسوَةٌ حَسَ نَهٌ) 2 و براي شما، پیامبران خدا الگوي نیکو می باشد. آري پیامبران و معصومین در هر عصر و زمان
الگوي بشریت می باشند. بدینسان بهترین الگو براي زنان، فاطمه (علیها السّلام) می باشد او که دختر نبوت، همسر ولایت و مادر
2.سوره . امامت هست در همه ابعاد الگو بوده است. --------------------- 1.دیوان ملک الشعراء بهار، ج 1، ص 607
. احزاب، آیه 21
اِنّا اَعْطَیناكَ الکَوثَر.
فاطمه (علیها السّلام) کوثري است که خداوند به هستی عنایت فرمود او گرانبهاترین گوهري است که تقدیم انسانیت شد.
فاطمه(علیها السّلام)یک انسان کامل است مظهر اسم ستار خداوند است. ام ابیها است. 1 الگوي یک زن کامل است،از همه آلایشها
و آلودگیها مبري است او معصوم است تا در طول همه زمانها رهبري همه زنان را به عهده گیرد. او قبل از ولادت با مادرش سخن
میگوید تا از درد تنهایی خدیجه بکاهد. امروزه زن تنها و حیران است. او نمی داند که فاطمه را دارد! بدین جهت سرگردان بدنبال
الگوهاي پوشالی و کاذب از این سو به آن سو می رود! و بالاخره سرخورده از همه جا، به حسرت می نشیند. اي زنان چه کسی را
الگو قرار داده اید؟ از چه کسی تقلید می کنید؟ این فاطمه است برترین زن جهان، او خیر النساء است، سیده النساء العالمین است
دانشجوي دانشگاه او باشید. به سوي او بشتابید و به زندگانی او و به گفتار و کردارش دقت کنید. تنها از مکتب تربیتی او درس
بگیرید. شیوه تربیتی فرزندان او را سرمشق خود قرار دهید زبرا تنها الگوي مناسب براي شخصیت والاي زن فاطمه (علیها السّلام)
است. اي در دو جهان افض زنها، زهرا بهتر دگر ازمریم عذرا زهرا او مادریک مسیح باشد اما تو مادر یازده مسیحا زهرا ارزش
صفحه 58 از 70
و مقام والاي حضرت فاطمه زهرا(علیها السّلام) و حضرت زینب (علیها السّلام) از حرکت عظیم انسانی و اسلامی آنها بر اساس
تکلیف الهی و تصمیم گیري بر مبناي شناخت دقیق و صحیح موقعیتها ناشی می شود، لذا زنانی که فاطمه زهرا و زینب کبري(علیها
السّلام) را الگوي خود قرار داده باشند، باید زندگی خویش را بر اساس فهم درست، هوشیاري در درك موفعیتها، انتخاب بهترین
کارها در حد ----------------------- 1 . مادر پدرش، این لقب را پیامبر(صلیّ الله علیه و آله) به او داده است. فداکاري و
پایداري در راه انجام تکلیف الهی بنا نهند و با مطالعه زندگانی حضرت زهرا(علیها السّلام) این بزرگوار را الگو و سرمشق خود فرار
دهند تا در مسیر صحیح زندگی قرار بگیرند و وظایف مادر و همسري خود را به گونه اي عمل کنند که بتوانند کانون گرم خانواده
را هر چه با صفا و صمیمیت تر نمایند. و بهداشت روان را بر زندگی فردي، خانوادگی، اجتماعی خود حاکم گردانند. به قول شاعر
که می گوید: الگوي زن پاك گوهر اي زن پاك گوهر دیندار اي گران ارج بانوي بیدار اي پژوهشگر شکوه و جلال تشنه نیک
بختی و اقبال سخنی با تو باشدم کوتاه گوش کن کاین سخن بود دلخواه تو که اسلام با شدت باور به که اسلام راکنی رهبر نسزد از
تو اي زن روشن پیروي از زنان تر دامن آنکه خود هست درکمندفساد کی تواند تو را کند آزاد؟ آنکه خود گمراه است و آواره
گمراهان را کجا کند چاره؟ آنکه خود در لجن بود تا فرق کی تواند رهاندت از غرق؟ رهبر توست سنت و فرآن دامن این دو را
بگیر بجان این دو غمخوار و خیرخواه تواند روز حیرت دلیل راه تواند فکر خود غوطه ده به سوره نور زان فراگیر بهترین دستور جان
در این چشمه سار نور بشوي تا ز هر سرکُنَد شَرَف به تو روي مظهر سنت رسول خدا هست زهرا از او مشو تو جدا آنکه را پیشواي
دین زهراست پیروي از زنان غرب خطاست ساخت آیینه اي رسول خدا از شِکوه و جَلال و حُجب و حیاء عجب آیینه اي که
عصمت جان شده در موج نور او پنهانه عجب آیینه اي که همچو خدا در شکوه و بهاست بی همتا کرد این پآك آیینه تسلیم به
زنان جهان رسول کریم تا در او روي خوبشتن بینند پاك خیزند و پاك بنشینند تا از این رهبر زنان جهان یاد گیرند عصمت و ایمان
مشق عفت از او فراگیرند ره تقوا، ره خدا گیرند روح زهرا(علیها السّلام) همی دهد پیغام به شما اي زنان خوش فرجام که چو من
----------------- پاك وبا صفا باشید از هوي و هوس جدا باشید بهترین زینت شما زنها عِصمت وعِفت است حُجبُ وحَیاءِ 1
1. محمد حسین بهجتی(سفق). -------------------------
ازدواج
ازدواج یک سنت الهی است
گر چه امروزه مسأله ازدواج آنقدر در میان آداب و رسوم غلط و حتی خرافات پیچیده شده که به صورت یک جاده صعب العبور یا
غیر قابل عبور براي جوانان در آمده است، ولی قطع نظر از این پیرایه ها، ازدواج یک حکم فطري و هماهنگ قانون آفرینش است
که انسان باري بقاء نسل و آرامش جسم و روح و حل مشکلات زندگی احتیاح به ازدواج سالم دارد. اسلام که هماهنگ با
آفرینش گام بر می دارد نیز در این زمینه تعبیرات جالب و موثري دارد، از جمله حدیث معروف پیامبر(صلّی الله علیه و آله) است: (
تَناکِحُوا وَوتَناسَلُوا تَکْثروا فَاِنِّی اباهی بکُمْ الاُمَمِ یَوْمَ الْقِیامَۀِ وَلَو بِالقِسطِ) 1 ازدواج کنید تا نسل شما فزونی گیرد که من با فزونی
جمعیت شما حتی با فرزندان سقط شده در قیامت به دیگر امتها مباهات می کنم. و در حدیث دیگر از آن حضرت می خوانیم: ( مِنْ
تَزَوَّجَ فَقَدْ اَحرَزَ نِصْفُ دینَهُ دینَهُ فَلیَتَّقِ الله فی النِّصْفِ الباقی ) 2 کسی که همسر اختیارکند نیمی از دین خود را محفوظ داشته، و باید
----------------- مراقب نیم دیگر باشد. و در حدیث دیگري از پیامبر(صلّی الله علیه و آله) می خوانیم: ( شَرارَکُمْ عَزابَکُمْ) 3
3. مجمع البیان، ذیل 1.سفینه البحار،ج 1، ص 561 (ماده ازدواج). 2. سفینه البحار، ج 1 ، ص 561 (ماده ازدواج). 3 -----------
آیه 34 سوره نور. بدترین شما مجردانند. غریزه جنسی نیرومندترین و سرکش ترین غرایز انسان است که به تنهایی با دیگر غرایز
صفحه 59 از 70
برابري می کند، و انحراف آن نیمی از دین و ایمان انسان را به خطر خواهد انداخت. در حدیثی از پیامبر(صلّی الله علیه و آله) می
خوانیم: ( مَن اَد رَكَ لَهُ وَلَدَ وَعِنْدَ مایَزَوَّجَهَ فَلَمْ یُزَوَّجَهُ فَاَحْدَثَ فَالاِثْمِ بَیْنَهُما) 1 کسی که فرزندش به حد رشد رسد و امکانات تزویج
او را داشته باشد و اقدام نکند، و در نتیجه فرزند مرتکب گناهی شود، این گناه بر هر دو نوشته می شود. انسان تا مُجَرد است
احساس مسئولیت نمی کند نه ابتکار و نیرو و استعداد خود را به اندازه کافی براي کسب در آمد مشروع بسیج می کند، و نه به
هنگامی که در آمد پیدا کرد در حفظ و بارور ساختن آن می کوشد و به همین دلیل مجردان غالباً خانه به دوش و تهی دستند! اما
بعد از ازدواج شخصیت انسان تبدیل به یک شخصیت اجتماعی می شود و خود را شدیداً مسئول حفظ همسر و آبروي خانواده و
تأمین وسایل زندگی فرزندان آینده می بیند، به همین دلیل تمام هوش و ابتکار و استعداد خود را به کار می گیرد و در حفظ
درآمدهاي خود و صرفه جویی، تلاش می کند و در مدت کوتاهی می تواند بر فقر چیره شود. بی جهت نیست که در حدیث از
امام صادق (علیه السّلام) می خوانیم: (اَلرِزْقُ مَعَ النّساءِ وَالعَیال) 2 روزي همراه همسر و فرزند است. به روایت امام صادق (علیه
السّلام) روزي رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) به منبر رفت و پس از حمد و ثناي الهی فرمود: اي مردم، جبرئیل از پیشگاه الهی
نزد من آمد وگفت: دختران بکر مانند میوه ي درختند، موقعی که می رسند، اگر چیده نشوند اشعه ي آفتاب فاسدشان میکند و
وزش باد آنها را پراکنده می سازد. همچنین دختران وقتی به حد بلوغ رسیدند و مانند زنان در خویشتن تمایل جنسی احساس ----
595 نمودند، دارویی جز شوهر ندارند ، 1. مجمع البیان ذیل آیه 34 سوره نور 2، تفسیر نورالثقلین، ج 3 -------------------
و اگر همسر نگیرند از فساد ایمن نیستند، چونکه بشرند و بشر از خطا و لغزش مصون نیست. 1 در حدیث دیگري از رسول اکرم
(صلّی الله علیه و آله) آمده است که فرمود: اي جوان، ازدواج کن و از زنا بپرهیز که زنا ریشه هاي ایمان را از دلت بر میکند. 2
نکاتی که در احادیث فوق به چشم می خورد: 1- تاً یید بر ازدواج به موقع و تسریع در این زمینه. 2- آسیب پذیري نوجوانان در
- صورت عدم ازدواج، به شدت وجود دارد. 3- تأیید نیاز جنسی دختران و پسران تلقّی آنان به عنوان امري طبیعی و غریزي. 4
انحراف از قوانین الهی، به اصل ایمان انسان لطمه وارد می نماید. اسلام حجاب را براي زن قرار داده است تا شخصیت او را بالا برد
و احترام و عظمت و قداست او در مسند مقدس مادري و همسري، حفظ کند و در عین حال هیح امتیازي را سلب نمی نماید. زن
غربی و شرقی، افتخار می کند که حجاب را از دست داده، ولی بر مسند علم و سیاست و صنعت و هنر و قضاوت نشسته! غافل از
این که به موقعیت مادري و همسري و خانوادگی اش لطمه شدید خورده و احترام و عظمت خود را از کف داده و بازیچه و ابزار
دست مردهاي هوس بازگشته و چشم هاي هرزه و آلوده را به سوي خود کشیده و در امور مزبور نیز ناموفق مانده است.
عشق و نقش آن در ازدواج
عشق عالی ترین تجلّی روح الهی انسان است. براستی عشق چیست؟ عشق ------------------------- 1.زدواج در اسلام،
2. ازدواج در اسلام، آیت الله مشکینی، ص 40 . را می توان جاذبه و کشش قلبی انسان بسوي کمال و . آیت الله مشکینی، ص 40
جمال دانست. زیبایی یکی ازکمالات است و زیبایی مطلق خداست. عشق را جز با عشق نمی توان شناخت عشق را جز عاشق نمی
تواند درك کند. شعرا و عرفا از جذبه پروانه به سوي شمع بسیار استفاده کرده اند. هنگامی که شاعر میگوید: بلبل به چمن زان گل
رخسار نشان دید پروانه در آتش شد و اسرار عیان دید اشاره به جذبه عاشق بسوي معشوق دارد. درخت بسوي نورکشیده می شود
و حتی اگر در سایه بنا یا درختان دیگر باشد، به طرف منبع نور تمایل پیدا میکند.
عشق مکمل ازدواج است نه عامل آن
ازدواج در حقیقت نوعی مشارکت اجتماعی است که درآن دو انسان می باید ازجهات گوناگون با یکدیگر تناسب عملی داشته
صفحه 60 از 70
باشند، از آن جمله تناسب اعتقادي، تناسب اجتماعی، تناسب عقلانی و تحصیلی و امثال این مو ارد. انسان در ازدواج تمامی نیازهاي
سطوح مختلف خود را از ابتدایی ترین نیازهاي حیوانی تا عالیترین نیازهاي انسانی به مشارکت می گذارد. بنابراین براي ازدواج می
باید ما به انسانی بیاندیشیم که بتواند قسمت اعظم نیازهاي مختلف ما را مرتفع کند به این ترتیب عشق می تواند مکمل چنین
ازدواجی باشد. و نه تنها عامل تعیین کننده ازدواج. ازدواجی که بدون توجه به نیازهاي گوناگون انسان. حتی نیازهاي مربوط به
خور و خواب و امیال جنسی صورت پذیرد و تنها بخواهد عشق را تأمین نماید، بسیار زود در واقعیت شکست خواهد خورد.
عشق در قلب سالم جوانه می زند و در آن رشد می کند
عشق در بستر قلب سالم، حقیقت جو، و بدور از تع ّ ص بات و هواهاي نفسانی جوانه می زند و رشد پیدا می کند. در صورتی که ما
انسانها در تلطیف و تطهیر روح خود بکوشیم و هر روز خویش را برتر و والاتر از روز قبل قرار دهیم و غل و غش را از درون خود
برانیم، قلب را بستر جوانه زدن عشق و رشد روزافزون آن ساخته ایم. بدین ترتیب پس از آنکه انسان مناسبی را براي ازدواج
برگزیدیم و با او در یک مشارکت انسانی وارد شدیم، باید منتظر آن باشیم که عشق پاك میان ما زاده شود و به کمال برسد و در
سایه لطف و مرحمت الهی به معشوق حقیقی متصل گردد. چنین عشقی در زندگی روشنایی می آفریند و هر قدر زن و شوهر به
پختگی و کمال نزدیکتر می شوند، پاکی و خلوص این علاقمندي را بیش از پیش در قلب خود احساس می کنند. بنابراین بیاییم
براي اینکه عشق را زنده نگهداریم، پاسدار حریم آن باشیم و آن را به عنوان گل سر سبد نعمتهاي الهی به انسانها هدیه دهیم، در
کمال و صلاح درونی خویش بکوشیم و از این طریق دنیا راتقدیم به گلستان عشق کنیم. آنچه زندگی را سرشار از عشق و محبت
میکند، رعایت اصول اخلاقی، پاکدامنی و پایبندي به تقوا و درستی و راستی است. هر قدر پبوند روانی، جسمی، فکري، فرهنگی
گسترده تري بین زن و مرد وجود داشته باشد، استحکام خانواده استوارتر خو اهد بود.
معیارهاي ازدواج باید از مکتب اسلام منبعث شده باشد
براي دستیایی به خانواده استوار و محکم، ابتدا باید بررسی هاي لازم از سوي دختر و پسر انجام شود و بدون مطالعه و دقت به
تشکیل خانواده نپردازند، بلکه بر اساس معیارهاي منطقی و عقلی، همسر آینده را بطور کامل شناسایی کنند و سپس به انجام پیوند
ازدواج اقدام نمایند. اگر پسر و دختري بدون در نظر گرفتن معیارهاي اساسی و منطقی با یکدیگر ازدواج کنند و پس ازگذشت
مدت زمان کوتاهی کارشان به جدایی و طلاق بیانجامد، گناه و تقصیر را باید متوجه بی توجهی و بی دقتی به امور مربوط به
ازدواج دانست.
معیارها و ملاك هاي مشترك
-1 اصالت خانوا دگی اولین و اساسی ترین معیار براي انتخاب همسر، اعم از زن و مرد اصالت خانوادگی است. دختر و پسر باید در
خانواده هایی رشد یافته باشند که درآنها پدر و مادري عاقل و دلسوز، با همه ي وجود در رشد و تعالی فرزند کوشیده باشند. دختر
و پسري که در یک خانواده اصیل رشد می یابند سجایاي اخلاقی را از پدر و مادر خود به ارث می برند و در برخورد با دشواریها و
سختیهاي زندگی هرگز از جاده ي درستی و راستی خارج نمی شوند. به عبارت دیگر پایبندي به آبرو و حیثیت، آنان را از انحراف
باز می دارد. 4- ایمان و دینداري دختر و پسري که دیندار واقعی باشند طبق دستورات مکتب اسلام رفتار می کنند. پاکیزگی و
آراستگی ومحبت وعشق را متعلق به همسرخویش می دانند و با صفا و صمیمیت روح خانواده را شاداب و بهداشت و سلامتی روان
و جسم را در خانواده حاکم می گرداند. و از انجام بسیاري از اعمال خلاف خودداري می کنند. زیرا پاي بندي به دین آنان را از
صفحه 61 از 70
انجام اعمال حرام و خلاف باز می دارد. و به فرموده علی (علیه السّلام) عمل می کنند که می فرماید: ( فازَ مَنْ غَلَبَ هَواه وَ مَلَکَ
دَواعیَ نَفْسِهِ 1) پیروزمند کسی است که بر هواي نفسش غالب شد و خواهشهاي نفسش را مالک گردید. 3- اخلاق نیکو همه انبیاء
نیز به خاطر زنده کردن اصول اخلاقی مبعوث شده اند. رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) خود فرمود: ( اِنَّما بعِثْت لِاتَمِّمَ مَکارمَ
الْاخلاقْ 2) همانا برانگیخته شدم تا مکارم اخلاق را بین مردم زنده کنم. در محیط خانوادگی زن و مرد هر دو باید اصول اخلاقی، از
قبیل ملایمت و نرمی وگذشت و سازگاري و عفو و اغماض را رعایت کنند. هر گاه یکی از آن دو دچار لغزش و اشتباه شود،
بلافاصله به عذرخواهی پرداخته و با محبت ومهربانی، از مراء و جدال جداً خودداري کند. یکی از مسائلی که باعث می شود همسر
جذب بیگانگان شود اختلافات خانوادگی است. دلالت کند بر کرم روي خوش بود روي خوش آیت خوي خوش دگر بذل احسان
و نیکی و جود چنین است پاکی اصل و وجود 4- رعایت اصول کفویت براي اینکه دختر و پسر به ازدواج استواري دست یابند، هر
دو باید اصول کفویت و همانندي را در ابعاد سنی، جسمی، روحی، روانی، فرهنگی، و عملی رعایت کنند. به عبارت دیگر دختر
دیندار باید با شخص دیندار ازدواج کند. زیرا دیندار و بی دین، بطور طبیعی در مواردي با یکدیگر اصطکاك و درگیري خواهند
داشت. مثلا دختر با حیا و عفت و پاکدامنی که با پسر بی دین و لاابالی ازدواج کند چگونه می تواند مطابق میل همسرش بی
حجاب در خیابان و ------------------------- 1. از حکمت علی (علیه السّلام) در نهج البلاغه. 2.کتاب سفینۀ البحار باب
بعثت مجالس مختلف لهو و لعب حاضر شود و برعکس. هماهنگ نبودن ایده و عقیده زوجین، محبت و صمیمیت جاي خود را به
دشمنی و نفاق می دهد، قرآن در این مورد می فرماید: زنان خبیث و ناپاك از آن مردان خبیث و ناپاکند! و مردان ناپاك نیز تعلق
به زنان ناپاك دارند، و یا به اصطلاح معروف کبوتر با کبوتر، باز با باز. زیرا در غیر این صورت کانون خانواده به جاي صلح و صفا
جاي خود را به جنگ و ستیز می دهد. و تشویش خاطر و ناراحتیهاي فکر در زندگی بشر، یکی از بزرگترین عوامل تیره روزي و
بدبختی است. کسانی که بر اثر ترس ، حقارت، شکست و نا امیدي، ضعف، نارسایی و نظائر اینها نگران و مضطربند و احساس آن
حالات روانی همواره رنج می بردند. اگر به فکر درمان خویش نباشند و خود را از فشارهاي سنگین و طاقت فرساي روحی خلاص
نکنند زندگی بر آنان تلخ و غیر قابل تحمل خواهد بود و ممکن است سرانجام به عوارض گوناگون روحی و جسمی دچار شوند.
زیرا خواه ناخواه این حالات روانی آثار نامطلوبی روي بدن او می گذارد و جسم وي را از مسیر سلامت و اعتدال منحرف میکند.
تأثیر حجاب بر استحکام خانواده
با اهمیت ترین نهاد اجتماعی یک جامعه انسانی (خانواده) است. خانواده مرکز عشق و امید و تحقق آرزوهاي شیرین همه دختران و
پسران است. جوانان تشکیل زندگی زناشویی را با برآورده شدن بسیاري از رؤیاهاي خویش قرین می شمارند. در بین ایرانیان این
بی تردید ثبات این نهاد اجتماعی جامعه را استوارتر خواهد « شب زفات کمتر از صبح پادشاهی نیست » : جمله معروف است که
یکی از عوامل مهم استحکام خانواده، رعایت حجاب است. اگر حجاب در جامعه اي کاملًا رعایت شده و روابط جنسی به «. نمود
محیط خانواده محدود گردد. جوانان به ازدواج تمایل بیشتري پیدا کرده و خانواده هاي تشکیل شده نیز ثبات بیشتري خواهند
داشت. در نتیجه بیشترین نفع عاید زنان خواهد شد. زیرا از محبت و حمایت مالی مردان برخوردار خواهند شد. در حالیکه اگر
خودنمایی و آرایش و تحریک در یک اجتماع بشري رواج پیدا کرد و روابط جنسی در غیر محیط خانواده میسر گشت، هیچگاه
جوانان مشکلات ازدواج را نخواهند پذیرفت. به ازدواج تن نمی دهند و خانوادء تشکیل شده نیز دائماً در حال تزلزل می باشد.
خودنمایی و حضور تحریک آمیز زنان و دختران در صحنه هاي اجتماعی، نظر هر مرد متأهل و مجردي را به خود جلب می کند.
اگر بیننده متأهل باشد با توجه به غریزهً تنوع طلبی و زیبا خواهی که دارد بخشی از توجه خود را متوجه آنان میکند و در نتیجه به
همان اندازه، گرایش به همسرش را که همواره با او زندگی میکندکاهش می دهد. گرچه بسیاري از زنان خودنما زیبایی همسر
صفحه 62 از 70
بیننده را ندارند اما تازگی و تنوعی که دارند کمبود زیبایی آنها را بطور موقت تدارك می کند. وقتی چشمهاي مردي در محیطهاي
مختلف اجتماعی از دیدن مناظر جالب توجه زنان و دختران کامیاب شود، طبعاً میزان علاقه ي او نسبت به همسرش کاهش می یابد.
زیرا بخش عمده اي از علاقه مرد به همسرش از ناحیه ي نیازهاي جنسی تأمین می شود که این نیاز را زنان جلوه گر جامعه بطور
نامشروع برآورده می سازند. این کاهش علاقه بسیاري از پیوندها را با سستی همراه می سازند و مسائل اخلاقی مختلفی را ببار می
آورد بگونه اي که در نوع نگرش مرد به همسرش تأثیر منفی می گذارد. کج خلقی، بهانه گیري، بی میلی در همراهی با همسر، از
ره آوردهاي جلب توجه مردان به زنان بی تقوي جامعه است و حتی کار به جایی می رسد که مرد همسر شرعی و قانونی خود را
مزاحم کامیایی هاي خود می داند و بخاطر همین بینش از او متنفر می شود. فلسفه ي حجاب جلوگیري از این قبیل آفات ناگواري
است که اساس خانواده ها را تهدید می کند.
حجاب و آزادي زن
زنان با حجاب در فعالیتها و رفت و آمدهاي خود، آزادترند. زیرا مردان بوالهوس اطمینان دارند که اینها، طعمه ملعبه نمی شوند. و
بنابراین، کمتر مزاحمتی براي آنها ایجاد می کنند. اما زنان بی حجاب، آزادي کمتري دارند. زیرا در معرض دید هستند و چشمهاي
هرزه را به سوي خود می کشانند و هوس ها را تحریک می کنند ودر نتیجه مورد طمع گرگان شهوت می شوند. بنابراین، بی
حجایی و بدحجابی براي زنها ایجاد مزاحمت می کند و آنها را از اینکه بتوانند آزادانه به تلاش ها و فعالیتهاي صحیح اجتماعی و
عبادي و خانوادگی بپردازند، باز می دارد. اما وقتی اهل حجاب باشند مزاحمتی براي آنها نیست و در کارهاي خود آزادند.
نقش زن در استحکام خانواده و بهداشت روان
نقشهایی که زن با اجراي آن در زندگی می تواند باعث استحکام خانواده و ایجاد بهداشت روح و روان در خانواده نماید عبارتند
از: 1- احترام و تکر یم شوهر زن بایستی دقت داشته باشد که احترام او نسبت به شوهر هم یک نیاز روانی و عامل علاقه و محبت
بیشتر شوهرنسبت به اوست. به جاي در نظر گرفتن خصوصیات منفی، بهتر است ویژگیهاي مثبت را در نظر بگیریم و به آنها توجه
کنیم. بنابراین از پوزخند زدن، مسخره کردن، متلک گفتن، سر زنش کردن و به رخ کشیدن یکدیگر باید اجتناب کرد. این گونه
رفتارهاي نامطلوب موجب افزایش مقاومتهاي روانی در طرف مقابل می شود. و ادامه ي زندگی زناشویی و ارتباط را دشوار و
فاجعه آمیز می کند. وقتی که شوهر در خانه با بداخلاقی هاي همسرش روبرو می شود و از طرفی در بیرون منزل با عشوه گري و
طنازي زنهاي هرزه روبرو می شود و با خنده و شوخی و دلبري شوهر را جذب خود می کنند. مسلم است که مرد هر چند با ایمان
باشد بالاخره روزي در برابر دیو قوي شهوت و هوي نفس از پا در می آید و تسلیم هواهاي نفسانی زنهاي شیطان صفت می شود. و
آنوقت است با غوطه ور شدن در گناه و فساد، آرامش روح و بهداشت روان در خانه و جامعه از هم می پاشد. آنوقت است که باید
به خانم خانه بگوییم که خود کرده را تدبیر نیست. و در اینجا به نقشهاي دیگر زن براي ایجاد بهداشت روان در خانواده مختصر
اشاره می نماییم. 2- همدلی و همراهی با شوهر زن بایستی مسائل و مشکلاتی که شوهر در اداره زندگی در پیش روي خود دارد با
او همدلی کند و این همدلی را به صورت هاي مختلف ابراز نماید. احساس همدلی که شوهر در همسر خود مشاهده می کند،
جرأت و شهامت براي مقابله با سختیها و نیروي روانی او را افزایش می دهد. علی (علیه السّلام) می فرماید: (ایّاكَ وَالْجَزَع فَاِنَّه یقْطِع
01 از حکمتهاي علی (علیه السّلام) ازکتاب ----------------------------- ( الْاَمَلْ وَ ی َ ض عَّف الْعَمَلَ و یورَث الْهَمَّ 1
هزارگوهر. از بی تابی و ناشکیبایی سخت بپرهیزید، زیرا بی صبري و نداشتن تحمل، کارها را ناقص می گرداند و غم و غصه
بوجود می آید. در عین حال ناراحت شدن و غصّه خوردن اصولًا یک حالت احساسی و طبیعی است. هر چند انسان پر احساستر
صفحه 63 از 70
باشد، در برابر مسائل و موانع و موضوعان نگران کننده، بیشتر عکس العمل نشان می دهد. و با کابوس غم و غصّه دست به گرییان
میگردد. لذا با صبر و تحمّل بهتر می توان آرامش را در خانواده برقرار نمود. 3- شاکر بودن و قناعت پیشگی زن در ضمن همراهی
با شوهر، براي بهبود وضع زندگی، روحیه شکر، قناعت، و سپاسگزاري ازآنچه در زندگی حاصل شده داشته باشد، در بناي خانواده
اي صمیمی و مستحکم بسیار مؤثر خواهد بود. علی (علیه السّلام) درمورد پاکدامنی و قناعت می فرماید: ( یسْتَدَلّ عَلی عَقْلِ الرَّجلِ
بِالْعِفَّۀ وَ الْقناعَۀِ 1) پاکدامنی و قناعت دلیل بر عقل انسان است. ز پاکی چو یابدکسی زیب و فرّ بود ازقناعت هم او بهره ور یقین
دان نباشد بجز عاقل او چو نادان ندارد چنین خلق وخو 4- پرهیز از عیب جویی شوهر زن و شوهر در عین حال که بایستی عیوب و
نارسائیهاي یکدیگر را شناسایی کرده، به یکدیگر تذکر دهند و براي رفع آنها تلاش مشترك داشته باشند. بایستی مراقب باشند
روحیه ي عیب جویی نسبت به یکدیگر راپیدا نکنند. کلًا غیبت و بدگویی پشت وسر دیگران حرف زدن، نوعی خیانت و از پشت
خنجر زدن است زیرا طرف مقابل حضور ندارد که از خود دفاع کند و ---------------------- 1.از حکمتهاي علی (علیه
السّلام) ازکتاب هزارگوهر حال آنکه شوهر مَحرمترین و نزدیکترین شخص به زن می باشد. درست است که به او ناجوانمردانه
خنجر زد، آیا این ضربه کانون گرم خانواده را متلاشی نخو اهد کرد؟ ه عفت و چشم پوشی از غیر عفت زن، حفظ خویش در
مقابل افراد نامحرم ووفاداري کامل نسبت به شوهر است. در زندگی خانوادگی کمال روحی شوهر غیرت، و کمال روحی زن،
عفت اوست. و این دو صفت درکنار یکدیگر خانواده را در درون به سوي وحدت روحی، صمیمیت و عشق بین زن و شوهر سوق
می دهد و از آلودگی هاي اخلاقی خانواده و جامعه جلوگیري میکند. در فصلهاي گذشته در این رابطه مفصلًا صحبت شد. 6
مدیریت و تدبیر امورخانه مدیریت و ادارء خانواده بیشتر به عهده زن است. این مدیریت هم در جنبه ي عاطفی و روانی است و هم
در اداره ي امور جاري منزل، هر چند شوهر در هر دو جنبه باید شریک و سهیم باشد، لیکن ابتکار عمل و تدبیر اساسی را باید زن
به عهده گیرد. لذا بایستی براي ایجاد فضاي مناسب عاطفی و روانی و نیز ایجاد محیط زیبا و نشاط بخش در خانه، زن برنامه ریزي
کند و حتی در صورت نیاز، آموزشهاي لازم را ببیند تا بهتر بتواند در خانه یک مدیر خوب وموفق باشد. برنامه ریزي و نظم در
زندگی می تواند بخش مهمی از اختلالات و آشفتگیها و نگرانیهایی را که اعصاب و بدن انسان را آلوده و فرسوده می سازد،
جلوگیري بعمل آورد. زندگی مشترك بدون وجود ارزشها و اهداف متعال قابل استمرار نیست. دو همسر در زندگی باید از عزت و
نفس و احترام برخوردار باشند، مرد و زن جوان در صورتی می توانند چنین رویه اي را در رابطه با یکدیگر در پیش بگیرند که
خود بزرگ منش و داراي عزت نفس باشند و یا همزمان آن را در خود تقویت نمایند. و با برنامه صحیح زندگی خود را اداره
کنند. امام رضا(علیه السّلام) می فرماید: اوقات روزانه خود را به چهار بخش اختصاص دهید: 1- بخشی را براي خلوت و راز و نیاز
با خدا اختصاص دهید. 2- بخشی را براي تأمین زندگی به کار و فعالیت بپردازید. 3 بخشی را براي معاشرت و رفت و آمد با
برادران و دوستانی داشته باشید. 4- بخشی را براي استراحت و تفریحات سالم داشته، تا از نشاط و نیروي که از این رو بدست می
آوربد بتوانید در بخشهاي دیگر عبادت و تجارت و معاشرت تمرکز اعصاب و موفقیت کسب کنید. بارالها! به ما توفیق ده که هرگز
در زندگی خود ازمرز اعتدال بیرون نرویم واز هر گونه افراط و تفریط بپرهیزیم .
گناه